Przedszkole nr 13
w Warszawie

W roku szkolnym 2023/2024 realizowany jest Program, który przeznaczony jest dla placówek wychowania przedszkolnego oraz przedszkoli różnego typu.

Tytuł:

„Kocham przedszkole. Program wychowania przedszkolnego.”

Mirosława Anna Pleskot, Agnieszka Staszewska-Mieszek,

Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2016. 

Program wychowania przedszkolnego „Kocham przedszkole” został dostosowany do nowej podstawy programowej wychowania przedszkolnego (Rozporządzenie MEN z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej (Dz. U z 2017 ., poz. 356).  

Program opisuje proces wychowania i kształcenia dla dzieci w wieku 3–6 lat – pozwalając go różnicować w zależności od potrzeb i możliwości dzieci. Określa przewidywane osiągnięcia dzieci w stopniu bardziej szczegółowym niż podstawa programowa wychowania przedszkolnego. Elementem podstawowym do opracowania programu stały się cele wychowania przedszkolnego zawarte w podstawie programowej. Cele programu wskazują nauczycielowi kierunek działań umożliwiający wspomaganie rozwoju dziecka.

Program skonstruowany jest w sposób przejrzysty, konkretny i spójny. Jest innowacyjny w zakresie układu treści, metod pracy i organizacji zajęć.

Psychologiczne podstawy programu stanowią konstruktywistyczne teorie uczenia się, odnosząc się w programie do założeń edukacji konstruktywistycznej. Autorki wskazują ważne zadania nauczyciela: organizuje on sytuacje edukacyjne, w trakcie których dziecko ma możliwość działać poznawczo oraz w trakcie których wzmacniana jest jego naturalna ciekawość. Autorki programu uświadamiają nauczycielom także to, jak ważne dla rozwoju dziecka są różnorodne rodzaje aktywności i różne kategorie tych aktywności.

Program jest zorientowany na dziecko oraz jego aktualną i najbliższą strefę rozwoju (odniesienie do koncepcji Lwa Wygotskiego).

W programie wyodrębniono osiem obszarów działalności dziecka, do których zostały przypisane cele kształcenia i wychowania. W obrębie każdego z nich określono zagadnienia szczegółowe, których układ z jednej strony pokazuje przyrost wiedzy i umiejętności na poziomie wieku, z drugiej zaś – stopniowanie wymagań, koncentrując się na aktualnym poziomie rozwoju i możliwościach dziecka. Dzięki takiemu ujęciu widoczny jest przyrost wiedzy i umiejętności dziecka, począwszy od naśladowania działań nauczyciela i innych osób przez powtarzanie, utrwalanie, aż do samodzielnego intencjonalnego działania.

Program obejmuje trzy przedziały wiekowe: 3–4-latki, 4–5-latki i 5–6-latki. Taki podział pozwala nauczycielowi w sposób elastyczny dostosowywać treści do dzieci młodszych i starszych w grupie wiekowej, którą prowadzi. W każdym przedziale wiekowym uwzględniony został podział na trzy etapy opanowania przez dzieci wiedzy i umiejętności.

Zaproponowane w programie metody (metoda projektów i metoda okazji sytuacyjnych) są wartościowe wychowawczo i dobrze wkomponowują się w nurt pedagogiki konstruktywistycznej. Każda z nich akcentuje samodzielne budowanie wiedzy przez dziecko, eksplorację otoczenia oraz rozwiązywania nurtujących dzieci problemów badawczych. Autorki prezentują także przykładowe zajęcie z wykorzystaniem metody okazji sytuacyjnych. Nie wykluczają też stosowania przez nauczyciela innych metod wspierających rozwój dziecka.

Praca z programem umożliwia nauczycielowi refleksyjne podejście do procesu wychowania, podejmowania takich działań, które biorą pod uwagę indywidualny profil rozwojowy oraz specyfikę rozwojową dzieci w wieku 3–6 lat. Program ułatwia realizację własnych pasji nauczyciela i zainteresowań dzieci. Harmonizuje wiedzę, umiejętności i wartości wychowawcze w odniesieniu do dzieci w wieku przedszkolnym. Opiniowany program wskazuje procedury osiągania celów. Zaproponowane metody i formy pracy zapewniają osiągnięcie założonych celów pracy i są wartościowe wychowawczo, angażują wszystkie zmysły i wykorzystują różne typy inteligencji. W programie przewidziano różnicowanie form pracy. Program daje nauczycielowi także możliwość pracy z uczniem słabym i zdolnym. Zawiera propozycję autoewaluacji pracy nauczyciela w oparciu o Schemat aktywności dziecka jako autoewaluacja codziennych, tygodniowych czy miesięcznych planów i realizowanych zajęć.

Program nie zawiera konkretnego narzędzia do prowadzenia obserwacji i diagnozy dziecka, ale Autorki zaprezentowały, jak w refleksyjny sposób nauczyciel powinien podchodzić do diagnozy przedszkolnej i jak dokonywać właściwej oceny stopnia opanowania przez dziecko kompetencji odpowiednich do jego możliwości i potrzeb rozwojowych. Nauczyciel znajdzie w programie sfery osiągnięć, istotne w ocenie gotowości szkolnej, a także swego rodzaju standardy pomocne w trafnym doborze gotowych narzędzi badawczych lub opracowaniu własnych arkuszy do prowadzania obserwacji pedagogicznej w przedszkolu. Może także spróbować wykorzystać do interpretacji oceny stopnia nabywania przez dziecko określonych kompetencji zdobycze pedagogiki konstruktywistycznej, przyjmując czterostopniową skalę oceny.

Program „Kocham przedszkole” jest odpowiedni do realizacji w każdej placówce. Umożliwia realizację treści i umiejętności opisanych w aktualnej podstawie programowej.

Jest poprawny pod względem merytorycznym, dydaktycznym i wychowawczym oraz uwzględnia aktualny stan wiedzy psychologicznej i metodycznej dotyczącej pracy z dzieckiem w wieku przedszkolnym. Realizacja programu przez nauczycieli wychowania przedszkolnego pozwoli na osiągnięcie przez dzieci pełnej gotowości do nauki szkolnej.